Essere o non essere — być albo nie być? Na to pytanie nie ma łatwej odpowiedzi, za to łatwo je zrozumieć. Czy to nie wspaniałe? Jeśli znasz najważniejsze włoskie czasowniki (takie jak essere, czyli „być”), bez problemu zrozumiesz nawet zawiłe filozoficzne kwestie!
Serio, poznając najczęściej używane słowa w danym języku, potrafisz powiedzieć o wiele więcej, niż Ci się wydaje. Dlatego by wesprzeć Cię w wyzwaniu nauki włoskiego, stworzyliśmy listę 20 najpopularniejszych włoskich czasowników, razem z ich odmianą w czasie teraźniejszym oraz przykładami z życia codziennego. To czasowniki, które słyszysz i widzisz bez przerwy, dzięki czemu łatwiej je zapamiętujesz. Zaskoczy Cię, ile zdań potrafisz z nimi ułożyć!
Włoskie czasowniki na dobry początek
1. essere — być
- io sono — jestem
- tu sei — jesteś (nieformalnie)
- lui, lei è — on, ona jest (formalnie)
- noi siamo — jesteśmy
- voi siete — jesteście (nieformalnie)
- loro sono — oni są
Przykład: Sei di nuovo in ritardo! (Znowu jesteś późno!)
Praktyczna wskazówka: We włoskim zaimków osobowych („ja”, „ty”, „ona” itd.) używamy jedynie, gdy chcemy podkreślić osobę wykonującą daną czynność. Dlatego zazwyczaj pomijamy je w zdaniach (podobnie jak w większości naszych przykładów).
2. avere — mieć
- io ho
- tu hai
- lui, lei ha
- noi abbiamo
- voi avete
- loro hanno
Przykład: Hai voglia di un aperitivo? (Czy masz ochotę na aperitif?)
3. fare — robić
- io faccio
- tu fai
- lui, lei fa
- noi facciamo
- voi fate
- loro fanno
Przykład: Mi fai un piacere? (Czy możesz mi zrobić przysługę?)
4. dire — mówić
- io dico
- tu dici
- lui, lei dice
- noi diciamo
- voi dite
- loro dicono
Przykład: Mi puoi dire l’ora, per favore? (Proszę mi powiedzieć, która jest godzina?)
5. potere — móc
- io posso
- tu puoi
- lui, lei può
- noi possiamo
- voi potete
- loro possono
Przykład: Purtroppo non posso, magari un’altra volta. (Niestety nie mogę, innym razem.)
6. volere – chcieć
- io voglio
- tu vuoi
- lui, lei vuole
- noi vogliamo
- voi volete
- loro vogliono
Przykład: Volete ancora qualcosa? (Czy chcecie coś jeszcze?)
7. sapere — wiedzieć
- io so
- tu sai
- lui, lei sa
- noi sappiamo
- voi sapete
- loro sanno
Przykład: Boh, non lo so! (Hm, nie wiem!)
8. stare — być
- io sto
- tu stai
- lui, lei sta
- noi stiamo
- voi state
- loro stanno
Przykład: Come stai? (Jak się masz? Dosł.: Jak jesteś?)
Praktyczna wskazówka: Czasownik stare ma także kilka innych znaczeń, na przykład „stać” lub „leżeć”. Używa się go także w wielu utartych zwrotach, takich jak ten w naszym przykładzie.
9. dovere — musieć
- io devo
- tu devi
- lui, lei dice
- noi dobbiamo
- voi dovete
- loro devono
Przykład: Devo scappare. A presto! (Muszę lecieć. Do następnego!)
10. vedere — widzieć
- io vedo
- tu vedi
- lui, lei vede
- noi vediamo
- voi vedete
- loro vedono
Przykład: Vedo che vi divertite qui. (Widzę, że dobrze się bawicie.)
11. andare — iść
- io vado
- tu vai
- lui, lei va
- noi andiamo
- voi andate
- loro vanno
Przykład: Perché non andiamo al cinema? (Idziemy do kina?)
12. venire — przychodzić
- io vengo
- tu vieni
- lui, lei viene
- noi veniamo
- voi venite
- loro vengono
Przykład: Vieni a ballare stasera? (Przychodzisz dziś potańczyć?)
13. dare — dać
- io do
- tu dai
- lui, lei dà
- noi diamo
- voi date
- loro danno
Przykład: Mi dai un consiglio? (Dasz mi jakąś radę?)
14. parlare — mówić
- io parlo
- tu parli
- lui, lei parla
- noi parliamo
- voi parlate
- loro parlano
Przykład: Scusi, può parlare più lentamente? (Przepraszam, czy możesz mówić wolniej?)
15. trovare — znajdować
- io trovo
- tu trovi
- lui, lei trova
- noi troviamo
- voi trovate
- loro trovano
Przykład: Dove trovo una farmacia? (Gdzie znajdę aptekę?)
16. sentire — słyszeć lub czuć
- io sento
- tu senti
- lui, lei sente
- noi sentiamo
- voi sentite
- loro sentono
Przykład: Hai sentito le novità? (Słyszałaś już nowinę?)
17. lasciare — zostawiać
- io lascio
- tu lasci
- lui, lei lascia
- noi lasciamo
- voi lasciate
- loro lasciano
Przykład: Lasciami in pace! (Zostaw mnie w spokoju!)
18. prendere — brać
- io prendo
- tu prendi
- lui, lei prende
- noi prendiamo
- voi prendete
- loro prendono
Przykład: Prendiamo un caffè? (Bierzemy kawę?)
19. guardare — oglądać
- io guardo
- tu guardi
- lui, lei guarda
- noi guardiamo
- voi guardate
- loro guardano
Przykład: Guardiamo un film stasera? (Oglądamy dziś film?)
20. mettere — kłaść
- io metto
- tu metti
- lui, lei mette
- noi mettiamo
- voi mettete
- loro mettono
Przykład: Dove metto la valigia? (Gdzie mam położyć walizkę?)
Włoskie czasowniki masz już opanowane? A zatem pora na modalne w tym języku!