„Können”, „müssen”, „wollen” … to czasowniki, które często pojawiają się w codziennym rozmowach. Należą do tak zwanych czasowników modalnych, po niemiecku Modalverben, inaczej mówiąc – czasowników pomocniczych. Modalne są bardzo praktyczne, ponieważ pozwalają modyfikować główny czasownik w zdaniu, a co za tym idzie zmieniać jego znaczenie. Co jest w nich fajne? Można z nich korzystać na wiele sposobów. Potrafią wydawać rozkazy, dodawać zdaniu uprzejmości, a nawet wyrażać różne stopnie prawdopodobieństwa!
Czasowniki modalne w niemieckim to: „können”, „müssen”, „sollen”, „dürfen”, „möchten” i „wollen”. Przyjrzyjmy się ich odmianie i zobaczmy kilka przykładowych zdań.
Wollen
Czasownik modalny „wollen” wyraża zamiar.
- ich will
- du willst
- er/sie/es will
- wir wollen
- ihr wollt
- sie/Sie wollen
Przykłady:
- Ich will nicht in die Schule gehen. 👉 Nie chcę iść do szkoły.
- Sie wollen ein neues Auto kaufen. 👉 Oni chcą kupić nowe auto.
- Ich will dieses Jahr unbedingt nach Spanien reisen! 👉 Chcę w tym roku koniecznie pojechać do Hiszpanii.
Na tym przykładzie widzimy, jak czasownik modalny funkcjonuje w zdaniu. Zajmuje on drugą pozycję, „spychając” czasownik główny na koniec.
W niektórych zdaniach nasze Modalverben w ogóle nie potrzebują towarzystwa. Chodzi o takie zdania, których znaczenie jest oczywiste nawet bez dodatkowego czasownika.
Przykład:
- Ich will ein Eis (essen)! 👉 Chcę loda!
Möchten
„Möchten” jest formą czasownika „mögen”. Za jego pomocą wyrażamy życzenie. Czasowik „mögen” działa więc podobnie jak czasownik „wollen”, ale grzeczniej.
- ich möchte
- du möchtest
- er/sie/es möchte
- wir möchten
- ihr möchtet
- sie/Sie möchten
Przykłady:
- Sie möchte ein Eis essen. 👉 Ona chciałaby zjeść loda.
- Wir möchten Englisch lernen. 👉 Chcielibyśmy się nauczyć angielskiego.
- Möchtest du ein Stück von dem Kuchen probieren? 👉 Chciałbyś/chciałabyś spróbować kawałek ciasta?
Müssen
Czasownik modalny „müssen” wyraża konieczność lub zobowiązanie.
- ich muss
- du musst
- er/sie/es muss
- wir müssen
- ihr müsst
- sie/Sie müssen
Przykłady:
- Ich muss noch einige Zutaten kaufen. 👉 Muszę kupić jeszcze kilka składników.
- Ihr müsst nach Hause fahren. 👉 Muszę jechać do domu.
- Gleich kommen meine Eltern zu Besuch. Ich muss schnell die Wohnung aufräumen! 👉 Zaraz przyjeżdżają rodzice. Muszę szybko posprzątać mieszkanie!
Ciekawostka: Czasem, jeśli nie chcemy brzmieć zbyt bezpośrednio, możemy w ogóle opuścić drugą część zdania.
Przykład:
- Ich muss mal … (auf Toilette gehen). 👉 Muszę do toalety.
Dürfen
„Dürfen” wyraża pozwolenie.
- ich darf
- du darfst
- er/sie/es darf
- wir dürfen
- ihr dürft
- sie/Sie dürfen
Przykłady:
- Er darf nicht auf die Party gehen. 👉 On nie może iść na imprezę.
- Ihr dürft nach Berlin mitfahren. 👉 Wy możecie razem pojechać do Berlina.
- Wow, ihr dürft auf der Autobahn ohne Tempolimit fahren? 👉 Wow, możecie bez ograniczenia prędkości jechać po autostradzie?
Jeśli zastanawiacie się, jak po niemiecku wyrazić odpowiednik angielskiego „must not”, odpowiedzią jest właśnie „dürfen”. A konkretniej „nicht dürfen”!
Przykład:
- Beeil dich! Wir dürfen den Bus nicht verpassen! 👉 Pospiesz się! Nie możemy spóźnić się na autobus!
Können
Czasownik modalny „können” wyraża możliwość lub umiejętność.
- ich kann
- du kannst
- er/sie/es kann
- wir können
- ihr könnt
- sie/Sie können
Przykłady:
- Du kannst nicht schwimmen. 👉 Nie potrafisz pływać.
- Sie können sehr gut kochen. 👉 Oni/one potrafią bardzo dobrze gotować.
- Ich kann alles schaffen, was ich mir vornehme. 👉 Potrafię uporać się ze wszystkim, co sobie postanowię.
„Können” jest zatem także idealnym czasownikiem do wyrażania pozytywnego nastawienia. 😉
Poza tym, korzystając z czasownika „können” w trybie przypuszczającym brzmisz bardzo grzecznie.
Przykład:
- Könntest du mir bitte helfen? 👉 Mógłbyś/mogłabyś mi pomóć?
Sollen
„Sollen” często wyraża cel. W trybie warunkowym „sollen” wykorzystuje się do wyrażenia zachęty albo sugestii.
- ich soll
- du sollst
- er/sie/es soll
- wir sollen
- ihr sollt
- sie/Sie sollen
Przykłady:
- Wir sollen Oma anrufen. 👉 Powinniśmy zadzwonić do babci.
- Ich soll mein Zimmer aufräumen. 👉 Powinienem/powinnam posprzątać pokój.
- Ich soll morgen das neue Konzept präsentieren, aber es gibt noch viel zu tun. Du solltest mir helfen, damit ich schneller fertig werde. 👉 Powinienem/powinnam zaprezentować jutro nową koncepcję, ale jest jeszcze tyle do zrobienia. Powinieneś/powinnaś mi pomóc, abym mógł/mogła ze wszystkim się wyrobić.
Modalverben – prawdopodobnie najlepsze czasowniki pod słońcem
Skoro poznaliście już czasowniki modalne w niemieckim, pora na ciekawostkę! Modalverben mają jeszcze jedną funkcję. Za ich pomocą można wyrażać przypuszczenia i stopniować prawdopodobieństwo. Spójrzmy na następujący przykład:
Wczoraj upiekliście czekoladowe ciasteczka, ale dziś już ich nie ma! Co się stało?
- Prawie na pewno (90%) zostały zjedzone przez Twojego współlokatora: Dein Mitbewohner muss sie gegessen haben! (Ale jeśli tak, to na pewno nie zrobił tego umyślnie!)
- Bardzo prawdopodobne (75%), że dziś zrobi się gorąco: Heute soll es sehr heiß werden. (Być może więc Twój współlokator schował ciastka do lodówki, żeby czekolada się nie rozpuściła.)
- Możliwe (50%) też, że ciasteczka zjadł kot: Könnte es sein, dass die Katze die Brownies gegessen hat?
- Niemożliwe (0%) przecież, żeby tak po prostu zniknęły: Die Brownies können nicht einfach so verschwunden sein!
Teraz już możecie z całą pewnością powiedzieć: „Ich kann die deutschen Modalverben”!
Czasowniki modalne w niemieckim nie są Ci obce? Sprawdź, czy znasz niniejsze zagadnienia: